Veel gestelde vragen

Ik ben nu 62 jaar en wil eerder stoppen met werken. Ik heb een lijfrenteverzekering die op mijn 65-ste tot uitkering komt. Het gaat om een eindkapitaal van zo'n  € 150.000. Kan ik deze lijfrenteverzekering gebruiken om hiermee mijn inkomen aan te vullen tussen mijn 62-ste en 67-ste?

Een lijfrente is een privépensioen waaraan de fiscus meebetaalt. Hiervoor gelden dan wel fiscale spelregels. Zo bent u verplicht om met het lijfrentekapitaal een periodieke uitkering aan te kopen. Het is - zonder fiscale sancties - dus niet mogelijk om het kapitaal ineens op te nemen. Met het lijfrentekapitaal koopt u een van de voorgeschreven lijfrentes aan (oudedagslijfrente, tijdelijke oudedagslijfrente of een overbruggingslijfrente).

In dit geval is het de wens om een overbruggingslijfrente aan te kopen. Deze moet starten op 62 jarige leeftijd en stoppen op de 67ste verjaardag (AOW-leeftijd). Tot 2006 kon men de premies voor dit soort lijfrentes fiscaal in aftrek brengen. De overheid heeft deze faciliteit vanaf 2006 afgeschaft. Het beleid van de overheid is immers dat iedereen langer moet doorwerken en daar past dan geen fiscale sponsoring bij van regelingen die het mogelijk maken om juist eerder te stoppen met werken.

Er geldt een overgangsregeling voor mensen die al voor 2006 een lijfrenteverzekering hadden afgesloten. Als zij na 2005 geen premies of koopsommen meer hebben betaald dan mag het volledige eindkapitaal worden gebruikt om hiermee een overbruggingslijfrente aan te kopen. Zijn er na 2005 nog wel premies en/of koopsommen betaald dan mag men de waarde van de lijfrente op 31-12-2005 nog gebruiken voor de aankoop van een overbruggingslijfrente. Het meerdere moet dan worden gebruikt voor de aankoop van een van de andere fiscaal toegestane lijfrentes. Een overbruggingslijfrente is overigens alleen maar via een verzekeraar verkrijgbaar. Wij kunnen voor u de beste constructie en aanbieder selecteren.

Uw lijfrente eerder laten uitkeren betekent dat u een lager kapitaal krijgt uitgekeerd. Zeker als uw lijfrenteverzekeraar nog een garantie biedt voor de hoogte van het eindkapitaal is het oppassen geblazen. De garantie geldt immers alleen op de einddatum. Als u nu nog premie betaalt dan maakt u de looptijd niet vol. Ook dit heeft tot gevolg dat het eindkapitaal lager wordt. De lijfrente-uitkeringen zijn belast voor de inkomstenbelasting. Vanaf uw AOW-leeftijd betaalt u flink minder belasting over uw belastbaar inkomen. Als uw belastbaar inkomen lager is dan zo'n € 35.000 per jaar dan scheelt dit al snel bijna 18% belasting per jaar. Lijfrente voor de AOW-leeftijd laten uitkeren kan dus betekenen dat u er in totaliteit netto minder aan overhoudt. Wellicht is het dan financieel slimmer om voor uw AOW-leeftijd via vermogen uw inkomen aan te vullen. Wij kunnen u helpen om de beste strategie te kiezen. Dit kan u veel geld besparen.

Mijn collectieve pensioenregeling kent een pensioenrichtleeftijd van 68 jaar. Ik voel er niets voor om nog tot mijn 68-ste te moeten doorwerken en wil eerder stoppen met werken. Ik wil hier graag extra geld voor opzij zetten. Hoe kan ik dit het beste aanpakken? Mijn pensioeninkomen vanaf 68 jaar is overigens voldoende om in mijn levensonderhoud te voorzien.

Antwoord:
Het gaat in dit geval dus om het opzetten van een (spaar)regeling. Deze moet er voor zorgen dat er vanaf het moment van vervroegde pensionering tot aan de 68-jarige leeftijd een maandelijkse uitkering komt die voldoende is om hiermee alle uitgaven te kunnen betalen.

Stel u wilt vanaf uw 65-ste € 30.000 netto per jaar ontvangen. De AOW-uitkering van de overheid kan niet vervroegd ingaan. In principe kunt u uw (werknemers)pensioen wel eerder laten ingaan. Echter, dan wordt de jaarlijkse pensioenuitkering wel lager. U bouwt immers 3 jaar minder op en het pensioen moet 3 jaar langer worden uitgekeerd (al vanaf 65 jaar in plaats van 68 jaar). Het effect van alleen het vervroegen van de ouderdomspensioenuitkering is dat dit pensioen ongeveer 6% lager wordt voor ieder jaar dat u het pensioen eerder wilt laten ingaan. Een ander nadeel van het eerder laten ingaan van het ouderdomspensioen is dat u in de regel meer inkomstenbelasting moet betalen over de ontvangen uitkeringen. Hierdoor houdt u netto minder over dan in de situatie dat u het pensioen vanaf de AOW-leeftijd laat uitkeren. Tot een belastbaar inkomen tot zo'n € 35.000 praten wij dan al snel over een verschil in belastingdruk van zo'n 18% per jaar. Omdat u aangeeft dat uw inkomen vanaf 68 jaar voldoende is en het vervroegen van pensioen nadelig uitpakt ligt het niet voor de hand om het ouderdomspensioen eerder te laten ingaan.

Aanvullend pensioen opbouwen via een lijfrente kan fiscaal aantrekkelijk zijn. Immers, de fiscus betaalt ook hier een groot gedeelte mee. Echter, er gelden wel veel fiscale spelregels waar je je aan moet houden. Omdat in deze situatie een tijdelijke aanvulling gewenst is (voor de AOW-leeftijd) komt eigenlijk alleen een overbruggingslijfrente in aanmerking. Deze vorm wordt helaas al sinds 2006 niet meer fiscaal ondersteund voor zover het premies betreffen die zijn betaald na 2005. Voor een nieuw af te sluiten lijfrente is dit derhalve geen oplossing.

Mogelijkheden die overblijven: sparen, openen van een deposito (spaarrekening waarbij u het geld voor langere tijd wegzet), zelf gaan beleggen, beleggen in een profielfonds (waarbij de vermogensbeheerder op basis van uw risicoprofiel voor u belegt), lasten verlagen (bijvoorbeeld aflossen op de hypotheek).

Onze pensioenadviseurs/gecertificeerd financieel planner helpt u graag om de voor u best passende oplossing te selecteren. Meer informatie of afspraak maken? Neem dan snel contact met ons op. Wij helpen u graag.

Dit antwoord is opgesteld naar de stand van zaken per 8 juni 2020.

Antwoord:

Als u uw pensioen of lijfrente laat ingaan dan betaalt u belasting. De hoogte van de te betalen belasting hangt af van de hoogte van uw belastbaar inkomen en het belastingtarief. Vanaf de AOW-leeftijd betaalt u over een belastbaar inkomen tot € 35.376 nog maar 19,45% belasting. Voor uw AOW-leeftijd bedraagt het belastingtarief nog 37,35% (cijfers 2020). Afhankelijk van uw situatie kan dit dus betekenen dat het vervroegen van uw oudedagsuitkering leidt tot een hogere belastingdruk (tot aan het moment dat u de AOW-leeftijd bereikt). Wij kunnen u de exacte gevolgen in beeld brengen. 

Als uitvloeisel van het Pensioenakkoord is er onlangs een wetsvoorstel ingediend die het mogelijk moet maken dat werkgevers aan werknemers een vergoeding geven als zij eerder willen stoppen met werken. Werknemers die uiterlijk drie jaar voor de AOW-leeftijd stoppen met werken kunnen via hun werkgever een vergoeding krijgen om hiermee het gemis van de AOW-uitkering te overbruggen. De werkgever is dan geen strafheffing (RVU) verschuldigd. Dit biedt bijvoorbeeld werknemers met een zwaar beroep de mogelijkheid om eerder te kunnen stoppen met werken. Dit is overigens een maatregel die slechts beperkt geldig is (regeling moet uiterlijk 31-12-2025 zijn overeengekomen).

Deeltijdpensioen en demotie zijn mogelijkheden die al veel langer in de fiscale wetgeving zijn opgenomen. Deeltijdpensioen wil zeggen dat werknemers nog deels werken - en hierover nog pensioen opbouwen - en voor het andere deel hun pensioen al laten ingaan. Als de fiscale demotiemogelijkheid goed wordt toegepast dan kan iemand minder gaan werken of een (lagere) functie aanvaarden met een lagere beloning terwijl het pensioen toch wordt opgebouwd op basis van zijn of haar hogere loon. De demotieregeling kan op zijn vroegst 10 jaar voor de pensioendatum wordt ingezet. Wel moet deze op een juiste manier zijn vastgelegd in het pensioenreglement. 

Dit zijn enkele voorbeelden van regelingen die mogelijk zijn. Graag vertellen wij u in een persoonlijk gesprek meer over deze en andere mogelijkheden. Er is op het gebied van eerder stoppen met werken vaak veel meer mogelijk dan men denkt. De fiscale regels om eerder te kunnen stoppen met werken zijn hierbij wel van belang. De pensioenadviseurs van Transparans kennen de weg en helpen u graag.